در شرایط رکود اقتصادی، و افزایش حجم بیکاری عبارت روغن گیری در حضور مشتری بسیار یک واژه آشنا می باشد که بسیاری از افراد نیز با آن آشنا هستند. امروزه در سطح هر شهری شاهد این امر هستیم که برخی از کارگاه ها و مغازه ها، اقدام به استخراج روغن از دانه های روغنی با عنوان روغن گیری جلوی چشم مشتری می کنند. از طرفی رسانه ای شدن روغن پالم دارد و تراریخته از رسانه ها باعث محبوبیت هر چه بهتر مغازه های روغن گیری در حضور مشتری شده است. از طرفی تغییر سبک زندگی، رشد و محبوبیت طب سنتی، آگاه سازی مردم برای استفاده از مواد خوراکی سالم و غیز صنعتی توسط اساتید این حرفه باعث شده است تا مردم برای موارد مصرفی خود از روغن طبیعی استفاده نمایند.
رشد و ترویج طب سنتی، تغییر سبک زندگی، آگاهسازی مردم برای مصرف مواد خوراکی سالم و غیر صنعتی توسط اساتید، پژوهشگران، پزشکان و دلسوزان طب سنتی- ایرانی و شنیدن اخبار متعدد و متنوع از مشکلدار بودن مواد خوراکی صنعتی و غیرطبیعی یا به اصطلاح کارخانهای موجود در بازار و شایعه آخری در مورد وجود پالم در مواد لبنیات و روغنهای مصرفی کشور، موجی را ایجاد کرد که این موج باعث ایجاد تغییراتی در تصمیمگیری مردم برای انتخاب روغنهای مصرفی خود آن هم از نوع طبیعی شد. و این موج باعث شده است در هر کوچه و خیابان شاهد مغازه هایی باشیم که بر روی درب آن ها نوشته شده است روغن گیری در حضور مشتری، این کار باعث ایجاد حس اعتماد و اطمینان برای اصالت و کیفیت مواد خوراکی خریداری شده می شود. و از کیفیت محصولی که خریداری می کنند لااقل اطلاع دارند که درون آن دیگر مواد مضر مانند پالم، اسانس و سایر مواد نگهدازنده مجاز وجود ندارد. از محبوب ترین روغن هایی که امروزه در بین مردم رواج دارد و در مغازه ها شاهد روغن گیری آن دانه روغنی هستیم می توان به دانه روغنی کنجد اشاره کرد.
برای تهیه هر غذای خانگی مخصوصاً غذاهای ایرانی یک عنصر جدانشدنی در متریال وجود دارد که که نمیتوان از آن چشمپوشی کرد. تقریباً برای تهیه هر غذای گرمی در منزل، نیاز است که از روغن استفاده کنیم. روغنهای مختلفی در بازار وجود دارند که گاه انتخاب از بین آنها میتواند کار دشواری باشد، بهخصوص اگر به کیفیت و سلامت غذایی که میخورید، اهمیت بدهید! اگر وارد کوچکترین فروشگاه ها هم بشوید چندین برند از روغنهای آشپزی و سرخ کردنی وجود دارند که احتمال دارد آن یکی را انتخاب کنید که شناخته شدهتر از بقیه باشد.
ولی آیا روغنهایی که در بازار وجود دارند به صرف تبلیغات گسترده ای که برای آنها انجام شده، سالم و استاندارد هستند؟ حتی اگر از آن دسته آدمها باشید که با حداقل روغن آشپزی میکنید باز هم میدانید که استفاده از یک روغن سالم نه تنها برای بدن شما مشکلی ایجاد نمیکند بلکه سلامت غذای خانگی را دو چندان خواهد کرد. بسیاری اعتقاد دارند که باید روغن را به کلی از رژیم غذایی حذف کرد زیرا روغن برای بدن ما مضر است همچنین عدهای باور دارند که روغنهای فرآوری شده در محیط کارخانه هیچ ارزش غذایی ندارند و سلامت ما را دیر یا زود به خطر میاندازند.
اگر بخواهیم این موضوع را به دقت بررسی کنیم باید از متخصصان و پزشکان تغذیه کمک بخواهیم. حقیقت این است که تقریباً هیچ پزشکی حذف روغن را از رژیم غذایی صحیح نمیداند البته به این نکته توجه داشته باشید که داریم درباره عموم افراد صحبت میکنیم نه آنهایی که بیماریهای خاصی دارند. با این حساب پزشکان اعتقاد دارند که روغن مناسب و به میزان کافی باعث میشود روند هضم غذا، بهتر صورت بگیرد به علاوه اینکه برای سلامت پوست نیاز است روغن را مصرف کنیم.
تا اینجای بحث، متوجه شدیم که استفاده از روغن در رژیم غذایی ضروری میباشد. حالا تصمیم داریم یک غذای خانگی سالم به همراه روغن مناسب تهیه کنیم. همانطور که گفتیم اگر به فروشگاه ها مراجعه کنید برندهای قدیمی و جدیدی وجود دارند که هر کدام از یک شعار تبلیغاتی برای جذب مشتریان استفاده می کنند. بعضی از این شعار ها اینها هستند: این روغن طعم غذای شما را تغییر نمیدهد، این روغن پالم ندارد، یا این روغن روی غذاهای سرخ کردنی، نمیماسد. اگر به خاطر داشته باشید چندی پیش در اخبار و رسانهها توضیحاتی درباره استفاده از پالم در روغنهای آشپزی، منتشر شد که حساسیت بسیاری از افراد را شدیدتر کرد. بسیاری نگران این بودند که غذایی که در منزل برای افراد خانواده بهخصوص برای کودکان استفاده میکنند تا چه سالم است؟ باید بگویم استفاده از پالم تقریباً در تمام روغنهای کارخانهای، معمول و تا حدی از آن صدمه خاصی به بدن وارد نمیکند، اما نکتهای که نمیتوانیم آن را نادیده بگیریم این است که آیا فرآوریها و پروسه هایی که روی روغنهای کارخانه ای انجام میشود یا مواد نگهدارندهای که به آنها اضافه میشود تا چه حد معقول و مجاز است.
در کنار این روغنهای برند و کارخانهای، در سالهای اخیر کسب و کارها و فروشگاههایی وجود دارند که تنها به یک شعار تبلیغاتی بسنده کردهاند و آن هم این است که روغن گیری در حضور مشتری خواهد بود و شما میتوانید مطمئن باشید که روغنی که استفاده میکنید بدون هیچ پروسه غیر طبیعی انجام شده و هیچ مادهای به آن اضافه نمیگردد.
حالا اجازه دهید بررسی کنیم که روغن گیری در حضور مشتری دقیقاً به چه شکل است و چه فوایدی نسبت به استفاده از روغنهای دیگر بهخصوص روغن های کارخانه دارد.
روغن گیری در حضور مشتری
اگر به صورت معمول غذای خانگی را بیش از غذاهای آماده میپسندید و دوست دارید خودتان غذا را تهیه کنید، حتماً تا به حال متوجه شدهاید که یکی از روغن هایی که طعم غذا را تغییر نمیدهد و بسیار آشپزی را لذت بخش میکند، روغن کنجد است. همانطور که اشاره کردیم در بسیاری از شهرهای کشور، فروشگاههایی را دیدهاید که در حضور مشتری، با استفاده از دستگاه روغن گیری عمل روغن کشی از دانههای کنجد را انجام میدهند.
بسیاری از کنجد هایی که در این مورد استفاده میشوند وارداتی از کشورهای همسایه بوده و بسیاری دیگر محصول زمینهای کشاورزی ایران است. بهرحال انواع مختلفی از کنجد وجود دارد که ممکن است در این فروشگاه ها استفاده شوند و بسته به نوع آن دانه، روغنی که بدست میآید خوشبو تر و با کیفیتتر خواهد بود.
به دو طریق میتوان روغن کشی از دانههای روغنی را انجام داد که یکی روش و عملیات مکانیکی و دیگری روش شیمیایی میباشد که بدیهیست ابزار و ماشین آلات این دو روش با هم متفاوت باشد. در روش مکانیکی هم به دو صورت سرد و یا گرم عملیات روغن کشی انجام می شود. چنین به نظر میرسد که روغن کشی به روش مکانیکی سرد در نهایت دارای ناخالصیها و در اصطلاح درد یا لرد بیشتری است.
روغنها از هر روشی که تهیه شوند همواره حاوی مقداری ناخالصی خواهند بود، باید توجه داشته باشید که اگر تصمیم گرفتید از روغنی استفاده کنید که در حضور شما، از دانه گرفته شده است، بعضی از فرآیند ها روی آن صورت نگرفته است. ببینید وقتی این روغن های به اصطلاح مغازه ای تولید میشوند عملیات تصفیه روی آنها صورت نمیگیرد به علاوه اینکه میزان ناخالصی آنها قابل اندازهگیری نیست، این را هم در نظر داشته باشید که روغن هایی که به این شیوه تهیه میشوند در محیط استریل، نیستند پس ممکن است مقداری از آلودگیهای محیطی را در خود داشته باشند.
نکاتی درباره روغنهای خالص
متوجه شدیم که از هر روغنی که بخواهید استفاده کنید، مزایا و معایبی خواهد داشت. ولی اگر از افرادی هستید که به فرآیند های ارگانیک و طبیعی اهمیت میدهید توصیه میکنیم که از روغن های مغازه ای یا آنهایی که در حضور خودتان روغن گیری میشوند استفاده کنید. ولی چند مورد را در نظر بگیرید اول اینکه این روغن ها چون دارای مواد نگهدارنده نیستند، فسادپذیری بالایی دارند پس مقدار کمی تنها برای چند وعده تهیه کنید تا روغنی که خریدهاید در گذر زمان کپک نزند. همچنین از فروشگاه هایی روغن را تهیه کنید که تجهیزات پیشرفته ای دارند و روغنی که به شما تحویل میدهند تا جاییکه ممکن است دارای ناخالصیهای مضر نباشند و نکته آخر اینکه فروشگاههایی را انتخاب کنید که اصول بهداشتی در آنها به دقت رعایت شده باشد.