خواص روغن کلزا از نظر طب سنتی قابل توجه است. کلزا نام گیاهی است که یک و نیم الی دو متر رشد می کند و دارای برگ های ریز با گلهای کوچک زرد رنگ می باشد. محل رویش این گیاه بیشتر در شرق دریای مدیترانه است و هم به صورت خودرو و هم به صورت کاشته شده می توانید آن را در این مناطق ببینید. در ایران این گیاه به صورت خودرو در مناطق مرزی در جنوب شرق سیستان و بلوچستان می روید و همچنین کشاورزانی در استان‌های شمالی مانند گلستان و گیلان کشت می کنند. دانه‌های این گیاه دارای روغن فراوانی می باشند که برای موارد بسیار زیادی از آن استفاده می‌شود که در ادامه این مطلب در خصوص خواص روغن کلزا با هم صحبت خواهیم کرد.
روغن کلزا در طب سنتی
روغن کلزا در طب سنتی دارای طبع سرد و خشک می باشد و برای موارد مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که در ادامه آن ها را با هم بررسی می‌کنیم:
- استفاده از روغن کلزا برای مشکلات پوستی: استفاده از این روغن برای برطرف کردن مشکلات پوستی مانند خط اخم، خط خنده، کلیه چین و چروک ها و از بین بردن جای جوش آکنه مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین استفاده از این روغن برای آبرسانی به پوست کسانی که دارای پوست خشک هستند می‌تواند بسیار مفید باشد.
- محافظت از پروتئین‌ها و چربی‌ها ضروری بدن: از آنجایی که روغن کلزا دارای ویتامین E می باشد و آنتی اکسیدان های فراوانی دارد، می تواند از عضلات بسیار حیاتی بدن مانند قلب محافظت کرده و همچنین تا حدودی می تواند از بروز سرطان جلوگیری نماید.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی: از آنجایی که این روغن دارای فیتوسترول است، باعث می‌شود که کلسترول خون جذب شود. همچنین داشتن اسید چرب امگا ۳ باعث می‌شود که این روغن در تنظیم ضربان قلب، کاهش التهاب های عروقی و کاهش لخته های خونی موثر باشد.
خواص روغن کلزا برای مو
استفاده از روغن کلزا که با استفاده از دستگاه روغن گیری کلزا استخراج می شود، یک درمان بسیار عالی برای موهای خشک، فر و آسیب دیده است. همچنین زمانی که شما بعد از شستشو از این روغن روی موهای خود استفاده می کنید، پوششی روی تشکیل می‌دهد که از آنها در برابر آلودگی ها و آسیب‌هایی مانند تابش نور خورشید محافظت می کند. در ضمن شما می توانید برای لطیف تر کردن موهای وز خود، چند قاشق چایخوری از روغن کلزا را در یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید و آن را در اسپری ریخته و با استفاده از آن موهای خود را مرطوب کنید.
دیگر از خواص روغن کرچک برای مو های شما، از بین بردن شوره سر است. برای این کار شما می توانید حدود ۱۰ قاشق چایخوری روغن کلزا را با ۳ قاشق چای خوری روغن درخت چای ترکیب کنید و این مخلوط را به پوست سرتان بمالید. سپس بعد از ۱۰ دقیقه ماساژ دادن پوست سر با این مخلوط؛ سی دقیقه به پوست سرتان استراحت بدهید تا مواد مغذی این روغن را جذب کند و بعد از آن با آب گرم و شامپوی ملایم مو های خود را بشویید.
مورد بعدی استفاده از روغن کلزا برای جلوگیری از ریزش مو می باشد، به این صورت که شما روغن کلزا، روغن زیتون روغن بادام را به اندازه های مساوی با هم مخلوط کرده و چند قطره روغن اسطوخودوس به آن اضافه می‌کنید و سر خود را با این روغن ماساژ می دهید. سپس ۲۰ دقیقه صبر کنید و بعد از آن موهای خود را با یک شامپوی ملایم و آب گرم می شویید.
خواص روغن کلزا پرس سرد
برای روغن گیری از دانه‌های روغنی مانند گلزار دو روش وجود دارد: یکی پرس سرد و دیگری پرس گرم. پرس گرم به این صورت می باشد که با فشار و گرمای بالای همراه است و همین باعث از بین رفتن برخی از ترکیبات سودمند موجود در آن می‌شود و در عوض جای خود را در بعضی موارد به مواد مضر می دهند. این در صورتی است که در پرس سرد عملیات روغن گرفتن فقط با استفاده از فشار و بدون هیچگونه حرارتی انجام می شود، به همین دلیل است که گفته می‌شود خواص روغن کلزا پرس سرد بیشتر از خواص روغن کلزایی است که با پرس گرم گرفته شده. ترکیباتی که در روغن گیری به روش پرس سرد از کلزا باقی می مانند عبارتند از: "امگا ۳، آنتی اکسیدان های طبیعی و ویتامین های مفید برای بدن مانند ویتامین E." همچنین این نمونه روغن کلزا دارای بو، رنگ و طعم بهتری می باشد.
روغن کلزا در طب اسلامی
روغن کلزا در طب اسلام جایگاه خوبی دارد و خواص زیادی برای آن توسط حکیم های مختلفی تشخیص داده شده است، در ادامه مواردی از این خواص را برای شما نام می بریم. البته قبل از آن در نظر داشته باشید که طب سنتی ایران با طب اسلامی پیوند دیرینه و طولانی دارند و تجویزات و توصیه‌های انجام شده در آنها بسیار به هم شباهت دارد.
- کاهش خطر ابتلا به سرطان روده
- کاهش خطر ابتلا به دیابت
- جلوگیری از ضعیف شدن قلب و تقویت قوای قلب
- کاهش چربی های شکمی و چربی خون
- مناسب برای پوست و مقابله با پیری
- کاهش دادن لخته های خونی در رگ ها
- ضد صرع و تشنج
- رفع گرفتگی عضلات
- تسکین دردهای مربوط به بیماری های استخوانی مانند روماتیسم
مضرات روغن مایع کلزا
با وجود اینکه روغن کلزا در دنیای امروزی ما استفاده های فراوانی دارد، برخی از پزشکان و متخصصان پیشنهاد می کنند که به جای روغن کلزا از روغن زیتون و کنجد استفاده کنید. در ادامه دلایلی که در این خصوص عنوان شده است را خدمت شما ذکر می کنیم.
- هیدروژن شدن روغن: عملیاتی که به وسیله آن روغن نباتی مایع را به روغن نباتی جامد تبدیل می‌کند، هیدروژن کردن نام دارد. در زمان این فرآیند به صورت ناخواسته اسیدهای چرب ترانس در این روغن تولید می شود که مصرف این روغن را برای سلامتی و به خصوص بیماری های قلبی و عروقی مضر می سازد.
- اصلاحات ژنتیکی انجام شده روی گیاه کلزا: یکی از مواردی که ممکن است باعث مضر شدن روغن کلزا شود این می باشد که در سال‌های اخیر اصلاحات و دستکاری‌های ژنتیک زیادی روی این گیاه انجام شده است، به طوری که امروزه بیشتر از 90 درصد روغن‌های گلزار از گیاهان اصلاح ژنتیکی شده به دست می آیند. متاسفانه عوارض جانبی این محصول زیاد هستند اما قسمت بد ماجرا اینجاست که هنوز هم بخشی از این مضرات ناشناخته باقی مانده است.